Η σύγκρουση των «πρέπει» και των «θέλω»

Η σύγκρουση των «πρέπει» και των «θέλω»

«Να συμβιβάζεσαι με όλους και όλα, προκειμένου να μην μείνεις μόνος. Αν έπρεπε να εξηγήσω τη δυστυχία με λέξεις, αυτές ακριβώς θα διάλεγα» Charles Bukowski (1920-1994), Αμερικανός συγγραφέας.

Πιο ακριβή διατύπωση δεν έχω διαβάσει ποτέ μου ως ορισμό της δυστυχίας. Και μόνο η σκέψη ενός συμβιβασμού, ενός φτηνού ξεπουλήματος για να επιτευχθεί ένα ψευδεπίγραφο όνειρο, στόχος ή προσδοκία είναι πέραν ως πέρα απωθητική, για να μην πω, αηδιαστική ως σκέψη. Πόσο μάλλον ως πράξη! Το να ζει κανείς ασυμβίβαστα, κόντρα σε νόμους και κανόνες που απλά τους επιβάλλουν οι άλλοι ως τα ζητούμενα της κοινωνίας, αποτελεί τις περισσότερες φορές σημάδι υγείας.

Και είναι αυτό ακριβώς το βίωμα των ανθρώπων με τους οποίους δουλεύω ψυχοθεραπευτικά. Βιώνουν μια οδυνηρή σύγκρουση μεταξύ των «πρέπει» και των «θέλω» τους, των ανείπωτων ονείρων και της έξωθεν επιβεβλημένης οδυνηρής πραγματικότητας, των φόβων ότι εγκαταλείπουν το οικείο για το καινούργιο και της ψυχικής ανάγκης να γευτούν αυτό το καινούργιο. Και μιλάω για φόβους γιατί και αυτοί είναι από κάπου επιβεβλημένοι, ενδεχομένως από τρομαγμένους γονιούς που ξέχασαν και οι ίδιοι τα «θέλω» τους και τα μετέτρεψαν στη στοιχειωμένη σκιά τους. Και αυτή η σκιά κυνηγάει και τα παιδιά τους, τους θεραπευόμενους μας, που έρχονται στην ψυχοθεραπεία, αναζητώντας να ρίξουν λίγο φως πάνω της, να απαλλαγούν από αυτήν και εν τέλει να ζήσουν.

Ξέρετε, πολλές φορές σκέφτομαι και εγώ η ίδια, πόσο ξόδεμα ψυχής επιφέρει κάθε συμβιβασμός! Πόσο στραμπούληγμα της αλήθειας μας, πόση διαστρέβλωση των αναγκών μας. Σαν να βλέπουμε μπροστά μας το οφθαλμοφανές και να το αγνοούμε μόνο και μόνο για να μην χάσουμε τον άρρωστο πλησίον που νομίζουμε ότι τον αγαπάμε ως εαυτόν. Μόνο που δεν αγαπάμε ουσιαστικά τον εαυτό μας γιατί αν τον αγαπούσαμε, δεν θα φοβόμασταν και την απώλεια του τοξικού οικείου μας. Και έτσι συμβιβαζόμαστε με όλους και με όλα, για να χάσουμε όνειρα, να ξεχάσουμε επιθυμίες, να πενθήσουμε, χωρίς να το ξέρουμε, τον ίδιο μας τον εαυτό.

Πολλές φορές, γράφοντας τούτες τις γραμμές, αναρωτιέμαι. Τι από όλα όσα γράφω, πράττω; Πόσο τίμια είμαι με τον εαυτό μου; Πόσο με αφουγκράζομαι, με αγκαλιάζω, με σέβομαι; Δεν ξέρω αν τα πράττω όλα, αν φροντίζω τον εαυτό μου πάντα όσο θα έπρεπε. Ξέρω όμως ότι δεν συμβιβάζομαι. Ότι παλεύω να βλέπω τα «τυφλά» μου σημεία και τις ανθρώπινες αδυναμίες μου. Ότι δεν πρόκειται να αφήσω την αξιοπρέπεια μου να καταπατηθεί και τα όνειρα μου να παραβιαστούν. Και ότι εν τέλει δεν γουστάρω να ζω δυστυχισμένα γιατί δεν το αξίζω. Όπως και κανένας μας…