24 Mar Ανέκφραστα συναισθήματα…
«Τα ανέκφραστα συναισθήματα δεν πεθαίνουν ποτέ. Θάβονται ζωντανά και εμφανίζονται αργότερα με πολύ πιο άσχημους τρόπους». Sigmund Freud (1856-1939), Αυστριακός γιατρός και ψυχαναλυτής.
Αυτή ίσως είναι μια φράση από αυτές που μας κάνουν να σκεφτόμαστε πώς συμπεριφερόμαστε στους εαυτούς μας. Σκεφτόμαστε για τα συναισθήματα που καταπίνουμε,
τις λέξεις που δεν λέμε, τις πράξεις που δεν κάνουμε. Κοντολογίς, κάθε έκφραση του εαυτού μας που ματαιώνουμε για λόγους, κάθε φορά και ανάλογα την προσωπικότητα μας, διαφορετικούς.
Κάποιοι από εμάς έχουμε μάθει να μην στενοχωρούμε τους άλλους. Λόγω του τρόπου διαπαιδαγώγησης μας, ζούμε με μια βαθιά ενοχή, μια δυνατή αίσθηση ευθύνης ότι πρέπει παντοιοτρόπως να προστατεύουμε τον άλλον και τα συναισθήματα του. Ο Άλλος γίνεται έτσι πιο σημαντικός από εμάς, αποκτά μεγαλύτερη αξία, τόση αξία που καταντάμε να μην υπολογίζουμε καθόλου τη δική μας ζωή και αξιοπρέπεια. Ζούμε κυριολεκτικά κατά αυτόν τον τρόπο στη σκιά του. Άλλοι δεν μιλάμε εξαιτίας ενός φόβου και μιας συστολής διαμορφωμένης από τα παιδικά μας χρόνια, τότε που κοιτάζαμε τον κόσμο μέσα από το πρίσμα μιας ανείπωτης και, πολλές φορές, ανεξήγητης ντροπής, μιας αμηχανίας που μας έκανε να κρυβόμαστε αντί να εκδηλώνουμε τον εαυτό μας προς τα έξω. Συνήθως όσοι από εμάς ανήκουμε σε αυτήν την «κατηγορία» -εντός εισαγωγικών η λέξη καθώς σαφείς κατηγοριοποιήσεις δεν υφίστανται, μόνο ως τάσεις τις χρησιμοποιούμε εδώ- γινόμαστε ευγενικοί και πολύ «πολιτισμένοι», δεν θέλουμε τις συγκρούσεις, αποφεύγουμε τις φωνές και προτιμάμε έναν κόσμο αγγελικά πλασμένο. Έτσι, ό,τι και να μας πληγώνει, να μας ματαιώνει ή να μας θυμώνει, απλά το κάνουμε «γαργάρα», το κρύβουμε πίσω από ένα χαμόγελο και από μια καλοπροαίρετη διάθεση, έχοντας ήδη συγχωρέσει μέσα μας την οποιαδήποτε αγένεια, ειρωνεία ή και απρέπεια του άλλου. Κι έτσι έχουμε ουσιαστικά διαγράψει τον εαυτό μας…
Μια άλλη κατηγορία είναι οι άνθρωποι που απλά δεν συνειδητοποιούν τι νιώθουν. Παγωμένα μοναχικοί, κλειστοί, άνθρωποι που πονάνε, αλλά δεν το ξέρουν, νιώθουν δυνατοί και αφοσιωμένοι σε ένα αόρατο καθήκον, προστατεύοντας τους άλλους, αλλά πληγώνοντας ανεπιστρεπτί τους εαυτούς τους. Όσοι ανήκουμε σε αυτή την κατηγορία, απλά βιώνουμε ένα βαρύ, ασήκωτο πλάκωμα που προκύπτει από τις άπειρες αρνήσεις των αναγκών μας, από την απώθηση της ανάγκης μας για αγάπη, από τη στέρηση της αγκαλιάς και της τρυφερότητας.
Το ζήτημα είναι να μην ξεχνάμε λοιπόν πως όλη η ενέργεια που υπάρχει μέσα μας με την μορφή καταπιεσμένων αναγκών, θυμού και θλίψης θα πρέπει κάπου να βρει διέξοδο. Και το σίγουρο είναι πως σε όλες αυτές τις περιπτώσεις, αν δεν κάνουμε κάτι και δεν αντιμετωπίσουμε τα ζητήματα αυτά ψυχοθεραπευτικά, μπορεί να προκύψουν σοβαρές ψυχοπαθολογικές καταστάσεις. Κρίσεις πανικού, φοβίες, ανεξέλεγκτες κρίσεις άγχους, ψυχαναγκασμοί, κατάθλιψη, αλλά και διαταραχές προσωπικότητας είναι μερικές από αυτές. Ως εκ τούτου, οφείλουμε να συνειδητοποιούμε τις βαθιές μας ανάγκες, να ακούμε τον εαυτό μας, να τον συμπονάμε, να κάνουμε πράξη το υπέροχο «αγαπάτε αλλήλους ως εαυτόν». Μια μεγάλη αλήθεια, αγνοημένη ωστόσο. Βλέπετε, η ουσιαστική αγάπη προς τον εαυτό μας μας επιτρέπει να εκφράζουμε τα συναισθήματα μας βάζοντας τα σε μια ισότιμη βάση με τα συναισθήματα του άλλου. Μας επιτρέπει να ζούμε με αξιοπρέπεια και αυτοσεβασμό. Και να μπορούμε έτσι να σχετιζόμαστε αληθινά και με υγεία με τον εαυτό μας και με τον συνάνθρωπο…